De Vakcentrale voor Professionals (VCP) is voorzichtig positief over het conceptwetsvoorstel voor het nieuwe pensioenstelsel maar plaatst nog enkele belangrijke kanttekeningen. “Er zijn nog veel losse eindjes, maar we zien voldoende mogelijkheden om het met elkaar compleet te maken”, aldus VCP-bestuurder Ruud Stegers.
De VCP heeft de afgelopen weken de tijd genomen om de conceptwetgeving ‘Wet Toekomst Pensioenen’ nauwkeurig te bestuderen. Na het afronden van de Hoofdlijnennotitie in juni vorig jaar, is de VCP niet meer direct betrokken geweest bij de verdere uitwerking naar conceptwetgeving. Vandaar dat de consultatie voor de VCP het uitgelezen moment is om de voorliggende wetsteksten en toelichting tegen het licht te houden.
Doorrekeningen
De VCP mist doorrekeningen waarmee het voor groepen duidelijker wordt wat het overgaan naar een nieuw pensioenstelsel (invaren) nu echt voor hen gaat betekenen. Daarnaast is een aantal belangrijke zaken niet uitgewerkt, die worden doorgeschoven voor verdere uitwerking in lagere wet- en regelgeving. Een gemiste kans van de betrokken partijen, want mensen willen nu juist weten ‘Wat betekent het voor mij’?
Verder constateert de VCP dat het fundament goed is, maar dat er nog wel een aantal zaken zijn die een flinke aanpassing behoeven om het tot een pensioenstelsel te maken waar alle Nederlanders met vertrouwen naar uit kunnen kijken.
“In de conceptwetgeving zit nog steeds veel onzekerheid. Die ‘black box’ zou er in deze fase niet meer mogen zijn”, zegt VCP-bestuurder Ruud Stegers. “Om het vertrouwen van de deelnemers te krijgen moeten we transparant kunnen zijn over alle aspecten. Een eerlijk beeld met realistische verwachtingen is daarvoor erg belangrijk. Roepen dat iedereen erop vooruit zal gaan geeft verwachtingen die naar het oordeel van de VCP niet altijd waar te maken zijn.”
Doelen
Het is de VCP een doorn in het oog dat de in het Pensioenakkoord geformuleerde doelen maar mondjesmaat toetsbaar zijn in het conceptwetsvoorstel van de minister. Deze doelen staan wat de VCP betreft nog recht overeind, als leidraad voor het nieuwe pensioenstelsel en voor toekomstige bijstellingen. “Het wordt heel lastig om de doelen te evalueren, nu veel belangrijke onderdelen zijn doorgeschoven naar lagere wetgeving. Dat lijken details maar ze kunnen de algehele werking van het nieuwe stelsel maken of breken.”
De VCP denkt ook dat het voor de politiek een zware kluif zal zijn te komen tot een gedegen voorbereiding en behandeling bij een maatschappelijke hervorming van deze omvang. Wil de politiek een gedegen afweging kunnen maken, dan moet ook voor hen duidelijk zijn hoe het nieuwe pensioenstelsel concreet voor alle leeftijdsgroepen uitpakt. Dat geldt zowel voor het nieuwe pensioenstelsel als voor de transitie in de komende jaren. Ook op de arbeidsmarkt heeft het nieuwe pensioenstelsel grote effecten.
In de uitgebreide reactie op de consultatie vraagt de VCP aandacht voor een breed scala aan onderwerpen die alle generaties aangaan: de risico’s die jongeren lopen bij wisseling van baan, de grote groep deelnemers voor wie de compensatie uiterst onzeker is, keuze voor verschillende (risico) voorkeuren in de uitkeringsfase voor ouderen, misvattingen over de rol van de risicovrije rente en de oproep om een Plan-B voor het geval het ijs onder de verplichtstelling te dun blijkt te zijn. Allemaal voorbeelden van zaken die beter kunnen en moeten om het voor iedereen tot een succes te maken.
De Vakcentrale voor Professionals (VCP) roept de minister op de kans te grijpen om samen het voorstel compleet te maken en de door de VCP – en andere partijen – gesignaleerde aandachtspunten gezamenlijk ter hand te nemen, alvorens het wordt ingediend bij de Tweede Kamer.